Отбасыға орналастырылған және балалар үйінде тәрбиеленетін балалардың психологиялық, интеллектуалдық және мінез- құлықтық ерекшеліктері
60 59
Кілттік сөздер:
жетім балалар, балалар үйі, отбасылық тәрбие, асырап алушы отбасы, балалардың психологиялық жағдайы, балалардың эмоционалды жағдайы, депривация, институционалды аутизм.Аннотация
Мақалада балалар үйінде және отбасыда өмір сүретін балалардың көпшілігіне ортақ психологиялық, интеллектуалдық және мінез-құлықтық ерекшеліктер қарастырылады. Осы мақсатта жүргізілген ғылыми зерттеулер сарапқа салынып, балаларда туындайтын проблемалардың себеп-салдары анықталады. Балалар үйінде өмір сүріп, отбасыға орналастырылған балалардың мінез құлықтық ерекшеліктері, интеллектуалды дамуы, асырап алушы отбасыға түскен ер балалар мен қыз балалардың жаңа отбасыға икемделуі туралы жазылады. Қыз балалардың интеллектуалдық дамуы жаңа отбасыға орналастырылғаннан кейін біршама жоғарылайтындығын зерттеулер нәтижесі көрсетеді. Баланың тұлға ретінде қалыптасуына оның өмірінің алғашқы жылдары қалыптасқан мінез-құлқы тікелей әсер етеді. Депривацияның әсері баланың қоршаған ортамен қайта қарым-қатынас орнатуына, қоғамнан өз орнын табуына кедергі болады. Осы тұжырымдарға негіз ретінде Боулбидің, Чарльз Зенаның, Натан Фокстың, Раттер мен Хоксбергеннің, Рене Шпитцтің, Дана Джонсонның және өзге де ғалымдардың ойлары мен зерттеу нәтижелері талданады. Мақала барысында қарастырылған зерттеулер балалар үйінде ерте бастан когнитивті және физикалық даму тежелетіндігін дәлелдейді. Тәрбие белгілі деңгейде бар нәрсені өзгерте алғанымен, мінез-құлықтық және психологиялық амал-әрекеттерінде балаларда тастандылық эффектісі байқалып тұратындығын атап көрсетеді. Баланың тұлға ретінде қалыптасуына тежегіш болатын факторлар талданып, интеллектуалдық тұрғыдан дамуын IQ көрсеткіштерінің нәтижесі бойынша анықтайды.Библиографиялық сілтемелер
1. Disruptionofattachmnets http://www.psychology4a.com/disruption-of-attachmnets.html
2. Tizard, B., & Hodges, J. (1978). The effect of early institutional rearing on the development of eight-year-old children.
Journal of Child Psychology and Psychiatry and Allied Disciplines, 19, 99-118.
3. The Psychological Difficulties of Orphans
А new study reveals the beneficial effects of fostering in contrast to orphanages
http://news.softpedia.com/news/The-Psychological-Difficulties-of-Orphans-18378.shtml
4. The Bucharest Early Intervention Project http://www.bucharestearlyinterventionproject.org/
5. Study Quantifies Orphanage Link to I.Q. http://www.nytimes.com/2007/12/21/us/21foster.html?_r=0
6. Tragedy Leads to Study of Severe Child Neglecthttp: //www.scientificamerican.com/author/charles-h-zeanah/
7. National Institute for Health Care Management (2005) Children’s mental health: an overview and key considerations for
health system stakeholders. A report by National Institute for Health Care Management
8. Spitz, R.A. (1965). The first year of life : a psychoanalytic study of normal and deviant development of object relations. New
York : International Universities Press.
9. Rutter, M., Andersen-Wood, L., Beckett, C., Bredenkamp, D., Castle, J. &Groothues, C. (1999) Quasi-autistic Patterns Following
Severe Early Global Privation. Journal of Child Psychology and Psychiatry 40, 4, pp. 537-549.
10. Rutter, M., Kreppner, J., O’Connor, T. & the ERA Study Team (2001). Specificity and Heterogeneity in Children’s Responses
to Profound Privation. British Journal of Psychiatry, 179, pp. 97-103.
11. Hoksbergen, R., Laak, J. Rijk, K., Dijkum, C., &Stoutjesdijk, F. (2005). Post-Institutional Autistic Syndrome in Romanian
Adoptees. Journal of Autism and Developmental Disorders, 35, 5, pp. 615-623.
12. Bowlby, J. (1952)Maternal Care and Mental Health,Geneva : World Health Organisation Monograph Series.
13. http://www.checkorphan.org/diseases/acute-respiratory-distress-syndrome (Date 14.08.2016)
14. Berman, S. (1979)The Psycho-dynamic Aspects of Behaviour. U. S. A.: Basic Book
2. Tizard, B., & Hodges, J. (1978). The effect of early institutional rearing on the development of eight-year-old children.
Journal of Child Psychology and Psychiatry and Allied Disciplines, 19, 99-118.
3. The Psychological Difficulties of Orphans
А new study reveals the beneficial effects of fostering in contrast to orphanages
http://news.softpedia.com/news/The-Psychological-Difficulties-of-Orphans-18378.shtml
4. The Bucharest Early Intervention Project http://www.bucharestearlyinterventionproject.org/
5. Study Quantifies Orphanage Link to I.Q. http://www.nytimes.com/2007/12/21/us/21foster.html?_r=0
6. Tragedy Leads to Study of Severe Child Neglecthttp: //www.scientificamerican.com/author/charles-h-zeanah/
7. National Institute for Health Care Management (2005) Children’s mental health: an overview and key considerations for
health system stakeholders. A report by National Institute for Health Care Management
8. Spitz, R.A. (1965). The first year of life : a psychoanalytic study of normal and deviant development of object relations. New
York : International Universities Press.
9. Rutter, M., Andersen-Wood, L., Beckett, C., Bredenkamp, D., Castle, J. &Groothues, C. (1999) Quasi-autistic Patterns Following
Severe Early Global Privation. Journal of Child Psychology and Psychiatry 40, 4, pp. 537-549.
10. Rutter, M., Kreppner, J., O’Connor, T. & the ERA Study Team (2001). Specificity and Heterogeneity in Children’s Responses
to Profound Privation. British Journal of Psychiatry, 179, pp. 97-103.
11. Hoksbergen, R., Laak, J. Rijk, K., Dijkum, C., &Stoutjesdijk, F. (2005). Post-Institutional Autistic Syndrome in Romanian
Adoptees. Journal of Autism and Developmental Disorders, 35, 5, pp. 615-623.
12. Bowlby, J. (1952)Maternal Care and Mental Health,Geneva : World Health Organisation Monograph Series.
13. http://www.checkorphan.org/diseases/acute-respiratory-distress-syndrome (Date 14.08.2016)
14. Berman, S. (1979)The Psycho-dynamic Aspects of Behaviour. U. S. A.: Basic Book
Жүктелулер
Как цитировать
Meshelova, A. O., & Kenzhakimova, G. A. (2017). Отбасыға орналастырылған және балалар үйінде тәрбиеленетін балалардың психологиялық, интеллектуалдық және мінез- құлықтық ерекшеліктері. ҚазҰУ Хабаршысы. Психология және әлеуметтану сериясы, 58(3). вилучено із https://bulletin-psysoc.kaznu.kz/index.php/1-psy/article/view/661
Шығарылым
Бөлім
Социология
