Профессиональная позиция как компонент личности специалиста. Кәсіби айқындама маманның жеке тұлғалық компоненті ретінде

Авторлар

  • R. K. Toleubekova Евразийский национальный уни верситет имени Л.Н. Гумилева, Республика Казахстан, г. Астаны
  • А. К. Amanova Евразийский национальный уни верситет имени Л.Н. Гумилева, Республика Казахстан, г. Астаны
  • G. S. Tursungozhinova Государственный уни верситет имени Шакарима, Республика Казахстан, г. Семей
        42 45

Кілттік сөздер:

профессиональная позиция, личностная пози­ ция, педагог­психолог, ценности, психоэмоциональная поддержка. кәсіби айқындама, жеке тұлғалық айқындама, пе­ дагог­психолог, құндылықтар, психоэмоциялық қолдау.

Аннотация

В данной статье рассмотрены вопросы, которые позволяют го­ ворить о том, что профессиональная позиция есть своеобразный сплав профессионального мировоззрения и поведенческих страте­ гий. Анализ теоретической литературы позволил определить сле­ дующие требования к профессиональной позиции психолога: пси­ холог как личность, уверенная в своих профессиональных силах, «начинается» с безусловного самопринятия. Деятельность психолога предполагает доминирование у него гуманистической ориентации и яркой выраженности познавательных интересов к внутреннему миру людей. При этом он должен сохранять некоторую дистанцию, чтобы избежать синдрома сгорания и коммуникативной нагрузки – способ­ ность к профессиональному развитию и самообразованию. Профес­ сиональная позиция студента­психолога выступает как устойчивая система отношений личности к различным аспектам будущей про­ фессиональной деятельности, определяющая профессиональные планы и намерения, направления деятельности, профессиональное мировоззрение. Бұл мақалада кәсіби айқындаманы кәсіби көзқарастың және іс­ әрекет жоспарының тұтастығы қарастырылған. Теориялық әдебиет­ терге талдау психологтың мынадай кәсіби ұстанымдарын анықтайды: психолог жеке тұлға, өзінің кәсіби күшіне сенімді, өзін­өзі қабылдауы жоғары. Психологтың іс­әрекетінде адамгершілік бағыт басымды және адамның ішкі жан дүниесін түсінуге деген қызығушылық жо­ ғары болады. Кәсіби даму және өзіндік білімін көтеру кезінде эмо­ ционалдық күйзелісті болдырмау үшін белгілі бір қашықтықты сақ­ тау қажет. Студент­психологтың кәсіби ұстанымы болашақ кәсіби іс­әрекеттің кейбір аспектілеріне, кәсіби жоспарға, кәсіби көзқарас­ қа, кәсіби бағытқа жеткізетін тұрақты жүйе. Студент­психологтың кәсіби позициясының мынандай негізгі компоненттерін көрсетеміз: жеке тұлғаға көзқарасы, мамандарға қатынасы, болашақ кәсіби іс­ әрекетке қатынасы. Кәсіби даярлық әрі қарай кәсіби дамудың негізі болып табылады. ЖОО­ның оқу жүйесінде таңдаған мамандықтың ерекшеліктерімен танысады, базалық кәсіби дағдылар мен машықтар қалыптасады, болашақ кәсіби қызметінің мотивациялық құндылық­ тарын түсінеді.

Библиографиялық сілтемелер

1 Даль В.И. Толковый словарь живого Великорусского языка. – М., Мамонтов. Ч.З: П. – 1865. – 466 с.
2 Маркин В.Н. Социальное и биологическое в акмеологии развития: жизненная позиция личности как психолого – акмеологическая категория и феномен социального самоутверждения // Мир психологии. 2005. – № 4 . – С. 45-50.
3 Фромм Э. Душа человека. – М.: Издательство «Республика», 1992. – 430 с.
4 Бодров В.А. Психология профессиональной пригодности. – М.: ПЕРСЭ, 2001. – 511 с.
5 Маркова А.К. Психология труда учителя. – М.: Просвещение, 1993. – 192 с.
6 Краснов С.И. Позиция как деятельностное выражение личностно – профессионального самоопределения // Проблемы проектирования профессиональной педагогической позиции. – М.: Б. п., 1997. – С. 34-45.
7 Слободчиков В.И. Антропологический принцип в психологии здоровья // Вопросы психологии. – 2001. – №4. – С. 91-105.
8 Леонтьев А.Н. Деятельность, сознание, личность. – М., 1975. – 324 с.
9 Кудрявцев Т.В. Профессиональная и личностная позиция психолога // Журнал практического психолога. – 2005. –№6. – С. 28-38.
10 Зеер Э.Ф. Модернизация профессионального образования: компетентностный подход / Э.Ф. Зеер, А.М. Павлова, Э.Э. Сыманюк. – М.: Изд-во МПСИ, 2003. – 408 с.
11 Борытко Н.М. Теория и практика становления профессиональной позиции педагога – воспитателя в системе непрерывного образования: Автореф. дисс....доктора пед. наук.: 13.00.08 / Н.М. Борытко. – Волгоград, 2001. – 24 с.
12 Кулюткин Ю.Н. Психология обучения взрослых – М.: Просвещение, 1985. – 128 с
13 Аминов Н.А. Социально-психологические предпосылки специальных способностей школьных психологов // Вопросы психологии. – 1992. – №1. – С. 74.
14 Фонарев А.В. Психология личностного становления профессионала. – М., 1998. – 248 с.


1 Dal V.I. Explanatory Dictionary of Russian language. – M., Mamontov. CH.Z: P. – 1865. – 466 p.
2 Markin V.N. The social and biological development in acmeology: Beliefs personality as psychological - akmeologу cat-egory and the phenomenon of social affirmation // World of Psychology. 2005. – № 4 . – p. 45- 50.
3 Fromm E. Human soul. – M.: Publishing house “Republic”, 1992. – 430 p.
4 Bodrov V.A. Psychology of professional suitability. – M.: PERSE, 2001. – 511 p.
5 Markova A.K. Work Psychology teacher. – M.: Prosveshchenie, 1993. – 192 p.
6 Krasnov S.I. Position as the activity-expression of personality - professional self // Problems of designing professional pedagogical position – M.: B. p., 1997. – p. 34-45.
7 Slobodchikov V.I. Anthropological principle in health psychology // Questions of psychology. – 2001. – №4.- p. 91-105.
8 Leontiev A.N. Activity, consciousness, personality. – M., 1975. – 324 p.
9 Kudryavcev T.V. Professional and personal position of psychology // Journal practical psychologist.. – 2005. – № 6. – P. 28-38.
10 Zeer E.F. modernization of vocational education: competence approach / E.F. Zeer, A.M. Pavlova, E.E. Simanyuk. – M.: Izd-vo MPSI, 2003. – 408 p.
11 Boritko N.M. Theory and practice of formation of a professional position of the teacher - the teacher in continuing educa-tion: Author. Diss ....the doctor ped. Sciences ..: 13.00.08 / N.M. Boritko. – Volgograd, 2001. – 24 s.
12 Kulyutkin Y.N. Psychology of adult learning – M .: Education, 1985. – 128 p.
13 Aminov N.A. Socially-psychological preconditions special abilities of school psychologists // Questions of psychology. – 1992. – №1. – P. 74.
14 Fonarev A.V. Psychology of personal formation of a professional. – M., 1998. – 248 p.

Жүктелулер

Как цитировать

Toleubekova, R. K., Amanova А. К., & Tursungozhinova, G. S. (2015). Профессиональная позиция как компонент личности специалиста. Кәсіби айқындама маманның жеке тұлғалық компоненті ретінде. ҚазҰУ Хабаршысы. Психология және әлеуметтану сериясы, 53(2). вилучено із https://bulletin-psysoc.kaznu.kz/index.php/1-psy/article/view/201