Қазақстан қоғамы жағдайында толеранттылық/интолеранттылық құбылыс радикалистік дамудың көрінісі ретінде

Аннотация

Қазақстанда соңғы жылдары халықтың әлеуметтік-экономикалық жағдайының нашарлауына, әлеуметтік-экономикалық қауіпсіздіктің бұзылуына, жұмыссыздықтың артуына байланысты радикалистік көңіл-күйдің белгілі бір көріністері қалыптасты. Қазақ билігінің барлық эшелондарын шарпыған сыбайлас жемқорлық қоғамда әлеуметтік әділетсіздіктің санасын арттырып, бұрынғы мұраттардың жоғалуына, құндылықтардың құнсыздануына да себеп болды. Ал, егер посткеңестік кеңістіктің көптеген елдерінде радикализм әртүрлі экстремистік топтардың формасына ие болса, Қазақстанда ол ұзақ уақыт бойы жасырын және білдірілмеген сипатқа ие болды. Дегенмен, соңғы күндердегі оқиғалар радикализмнің Қазақстанда да орын алғанын көрсетті; ең алдымен экономикалық мәселелер көтерілген бейбіт митингілерден бастап ол билікке бағынбаудың, терактілердің және құқық қорғау органдарының өкілдеріне зорлық-зомбылықтың жаппай көріністеріне айналды. Осыған байланысты қазақстандық қоғам жағдайында толеранттылық/ интолеранттылық радикалистік дамудың көрінісі зерттеудің өзекті мәселесі болды.

Зерттеу объектісі – қазақстандық студент жастар.  Зерттеу пәні жеке тұлғаның радикалистік көңіл-күйге бейімділік  көрінісі ретіндегі   толеранттылық/                                 интолеранттылық               көрінісінің ерекшеліктері болып табылады. Зерттеудің мақсаты – жеке тұлғаның радикалистік көңіл-күйге бейімділік көрінісі ретіндегі толеранттылық/интолеранттылық көрінісінің сипаттамаларына эмпирикалық зерттеу жүргізу. Мақсатқа жету үшін 3 әдісті қамтитын әдістемелік құрал құрастырылды. Тестілеу Google Формы платформасы арқылы жүргізілді. Алынған нәтижелерді талдау негізінде радикалистік дамудың көрінісі болып табылатын жастардың әлеуметтік-психологиялық құбылыс – толеранттылық/интолеранттылық гендерлік ерекшеліктермен, топ ішіндегі фаворитизммен, көңіл-күймен, менталитетімен, дүниетанымымен, құндылықтарымен анықталады деген қорытындыға келді.

Түйін       сөздер:       толеранттылық/интолеранттылық,            радикализм,        радикалдық дамулар, қазақстандық студент жастар, сезімталдық және т.б.