Қазақстандық топтағы кешірімге байланысты бес компонентті тұлғалық шараларды пилоттық зерттеу

Аннотация

Кешірім тұлғааралық байланыстың маңызды бөлігі болып табылады. Ол қарым-қатынасты жақсартумен қатар реніштен арылуға көмектеседі. Кешіру тақырыбы философиядан, діннен және теологиядан бастау алады. Психологияда бұл бағыт салыстырмалы түрде соңғы кездері зерттеле бастады.

Мақалада орыс психологиясындағы кешірім құбылысын зерттеу және қазақстандық үлгідегі пилоттық зерттеу нәтижелері туралы ақпарат берілген. Пилоттық зерттеудің мақсаты 18-21 жас аралығындағы жастардың тұлғалық ерекшеліктері мен кешірім арасындағы байланысты зерттеу болды. Іріктеме 60 қатысушыдан тұрды. Зерттеу әдістері ретінде «Кешірімге бейімділік және қылмыскерлерді кешіруге деген көзқарас» және жеке тұлғаның бес факторлы сауалнамасы қолданылды.

Нәтижелер көрсеткендей, жыныс пен тұлғаның кешірімді болуда айтарлықтай болжаушы күші бар. Үлкен бестіктегі бес компоненттің ішінен тек экстраверсия мен райынан қайту тұлғаның кешірімділік қасиетін айқындай алды. Сондай-ақ, гендерлік айырмашылықтарға сәйкес, кешірімдегі саналылық пен эмоционалды тұрақтылық қыздарда көбірек байқалды. Сонымен қатар, экстраверсия, мойынсұнғыштық, саналылық, эмоционалды тұрақтылық және ашықтық жас жігіттер мен қыздардың кешірімділігімен әр түрлі корреляцияны көрсетті.

Алынған мәліметтердің кешірім құбылысын адамның өсуіне, дамуына және өмірге, өзіне және серіктеске қатысты жаңа мақсаттар қоюға көмектесетін жеке құрылым ретінде одан әрі зерттеу үшін теориялық және практикалық маңызы бар. Бұл болашақ зерттеулерде психологиялық факторлардың кешіруге бейімділік пен кешірімділікке деген көзқарасына әсерін және әсер етудің тиімді әдістерін зерттеу керек деген ойға салады.

Түйін сөздер: кешірім психологиясы, реніш, тұлғааралық қатынастар, кешірімнің өнегелік аспекті, кешіруші, кешірілген.