Қазіргі заманғы қаладағы креативті класс: институционалдану факторларының парадигмалық моделі

Авторлар

  • Н. Шеденова Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Алматы, Қазақстан https://orcid.org/0000-0001-7621-7634
  • А. Есенаманов Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Алматы, Қазақстан https://orcid.org/0009-0007-1202-7226
  • Н. Омуралиев Қырғыз Республикасының Президентіне қарасты Қырғыз Республикасының Ұлттық ғылымдар академиясының Философия институтының Әлеуметтік зерттеулер орталығы, Бішкек, Қырғызстан https://orcid.org/0000-0002-4279-4852

DOI:

https://doi.org/10.26577/JPsS202595411

Аннотация

Креативті тап қаланың әлеуметтік, экономикалық және мәдени салаларын қалыптастырудың жаңа факторы болып табылады, оның таланттарға тартымдылығы мен өмір сүру жайлылығына әсер етеді. Зерттеудің мақсаты Қазақстанның ірі мегаполисі Алматы қаласындағы креативті тапты институттандыру және дамыту факторларын талдау болып табылады. Бұл зерттеудің теориялық шеңбері Р. Флориданың креативті табы мен Чарльз Лэндридің креативті қаласының теориялары болып табылады. Зерттеудің негізгі идеялары: Қазақстандағы креативті класс жеткілікті түрде институттандырылмаған, Алматы қаласы креативті индустриялар инфрақұрылымының шоғырлануының арқасында креативті тапты институттандыру әлеуеті бар Қазақстанның инновациялары мен шығармашылығының маңызды орталығы болып табылады, сондықтан креативті класс феномені Алматы үшін креативті орталық ретінде оң салдарға алып келеді. Ғылыми маңыздылығы – креативті таланттарды тарту орталығы ретінде Алматы қаласының әлеуетін дамыту мүмкіндіктері туралы теориялық білім кеңейтіліп, толықтырылды. Практикалық маңыздылығы мынада: алынған терең сараптамалық ақпарат Алматы қаласында креативті тапты одан әрі институционализациялау үшін қолдау шаралары туралы ұсынымдар әзірлеу үшін қолданылатын болады. Бұл зерттеу үшін сапалы әдіс – сараптамалық сұхбат қолданылды. Сараптамалық сұхбатты талдау үшін негізделген әдістеме қолданылды теория, бұл құрылымдалмаған деректерден олардың тұжырымдамасына көтерілуге бағытталған индуктивті процедуралар жиынтығы. Нәтижесінде талдау барысында анықталған орталық категориялардың логикалық байланысын көрсететін парадигмалық модель құрылды. Жүргізілген зерттеу Қазақстандық контексте Р. Флорида мен Ч. Лэндридің креативті табы туралы теориялардың ережелерінің қолданылуын, атап айтқанда, Креаторларды тарту орталығы ретінде Алматы қаласы мен Алматы қаласында креативті таптың болуын дәлелдейді. Бұл зерттеу Алматы қаласындағы креативті тапты институционализациялау факторларының логикалық байланысын анықтауға мүмкіндік берді. Қазіргі заманғы ірі қалаларда креативті таптың толыққанды қалыптасуы үшін қазіргі тенденциялар мен жетіспейтін элементтерді анықтау үшін қолданылған әдіснаманы экстраполяциялауға болады.

Түйін сөздер: креативті класс, креативті индустриялар, креатор, креативті қала, институционалдану.

Авторлардың биографиясы

Н. Шеденова, Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Алматы, Қазақстан

  • (корреспондент-автор) – әлеуметтану ғылымдарының докторы, әлеуметтану және әлеуметтік жұмыс кафедрасының доценті, Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Алматы, Қазақстан, e-mail: nshedenova@gmail.com

А. Есенаманов, Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Алматы, Қазақстан

Әлеуметтік зерттеулер және әлеуметтік инжиниринг орталығының ғылыми қызметкері, Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Алматы, Қазақстан, e-mail: azat.yessen@gmail.com

Н. Омуралиев, Қырғыз Республикасының Президентіне қарасты Қырғыз Республикасының Ұлттық ғылымдар академиясының Философия институтының Әлеуметтік зерттеулер орталығы, Бішкек, Қырғызстан

әлеуметтану ғылымдарының докторы, профессор, Қырғыз Республикасы Президентінің жанындағы Қырғыз Республикасы Ұлттық ғылым академиясының Философия институтының Әлеуметтік зерттеулер орталығының басшысы, Бішкек, Қырғызстан, e-mail: nurbekcsr@mail.ru

Как цитировать

Шеденова N. ., Есенаманов, А. ., & Омуралиев N. . (2025). Қазіргі заманғы қаладағы креативті класс: институционалдану факторларының парадигмалық моделі. ҚазҰУ Хабаршысы. Психология және әлеуметтану сериясы, 95(4). https://doi.org/10.26577/JPsS202595411