Болашақ мамандарда өзін-өзі бағалаудың ғылыми алғышарттары мен деңгейлік ерекшеліктері

Авторлар

DOI:

https://doi.org/10.26577/JPsS202592104
        28 11

Аннотация

Мақаланың мазмұны болашақ мамандардың өзін-өзі дамытуының алғы шарты ретінде өзін-өзі бағалаудың тұжырымдамалық негіздерін түсіндіруге және анықтауға бағытталған. Кәсіби сәйкестік пен тұлғаның дамуы табысты мансаптың негізгі факторларына айналып отырған қазіргі қоғамда өзін-өзі бағалауды психологиялық құрылым ретінде түсіну ерекше өзекті бола бастайды. Зерттеудің мақсаты – өзін-өзі бағалауды қалыптастыратын факторларды теориялық тұрғыдан зерттеу, сонымен қатар оның деңгейлерін эксперименттік түрде анықтау: жоғары, адекватты және төмен. Зерттеу әдістемесі студенттердің сауалнамасы мен тестілеуіне негізделген, бұл өзін-өзі бағалау туралы объективті мәліметтер алуға және оның деңгейінің ерекшеліктерін анықтауға мүмкіндік береді. Зерттеу нәтижесінде болашақ педагог-психологтар мен басқа оқу орындарының болашақ мамандары арасында өзін-өзі бағалаудың жеткіліксіз жоғары, адекватты және адекватты емес төмен деңгейлерінің сандық және сапалық көрсеткіштерінде айтарлықтай айырмашылықтар жоқ екені анықталды. Экспериментке қатысқан 361 респонденттің жартысынан көбі өзін-өзі бағалауды жеткіліксіз деп бағалады. Екі іріктеу тобында қатысушылардың шамамен үштен бірі өздерін адекватты деп бағалады. Өзін-өзі бағалауды жеткіліксіз деп бағалаған субъектілер әр топтағы субъектілердің жалпы санының шамамен бестен бір бөлігін құрады. Бұл жұмыстың үлесі тұлғалық және кәсіби дамудың маңызды аспектісі ретінде өзін-өзі бағалауды түсінуді тереңдету, сонымен қатар студенттерде адекватты өзін-өзі бағалауды арттыру бойынша ұсыныстар әзірлеу болып табылады. Жұмыс нәтижелерінің практикалық маңыздылығы алынған мәліметтерді болашақ мамандарды қолдау және дамыту бағдарламаларын құру үшін пайдалану мүмкіндігінде, бұл өз кезегінде олардың кәсіби ортаға сәтті кірігуіне ықпал етеді.

Түйін сөздер:өзін-өзі бағалау, өзіндік даму, тұлғалық қасиеттер, кәсіби мәнді қасиеттер.

Авторлардың биографиясы

А. Жолдыбекова, Alikhan Bokeikhan University, Семей, Қазақстан

8D01101 – Педагогика және психология білім беру бағдарламасының 3 курс докторанты, Alikhan Bokeikhan University, e-mail: asema.kalieva.86@mail.ru

Г. Аюпова, Alikhan Bokeikhan University, Семей, Қазақстан

РhD, Педагогика және психология кафедрасының доценті, Alikhan Bokeikhan University, e-mail: gulbarshin63@mail.ru

Ю. Гелишли, Гази университеті, Анкара, Түркия

әлеуметтану ғылымдарының докторы, Гази университетінің профессоры,  e-mail: ygelisli@gmail.com

Жүктелулер

Как цитировать

Жолдыбекова, А., Аюпова, Г., & Гелишли, Ю. (2025). Болашақ мамандарда өзін-өзі бағалаудың ғылыми алғышарттары мен деңгейлік ерекшеліктері. ҚазҰУ Хабаршысы. Психология және әлеуметтану сериясы, 92(1), 55–69. https://doi.org/10.26577/JPsS202592104