Қазақ әдет-ғұрыптарының күйзеліске әсер етуі. Влияние казахских народных обычаев и традиций на стресс.

Authors

  • N. S. Akhtayeva Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Қазақстан Республикасы, Алматы қ.
  • B. E. Smagulov Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Қазақстан Республикасы, Алматы қ.

Keywords:

әдет-­ғұрып, жоқтау, жұбату, релаксаци, дерт, стресс, күйзеліс, жұбату шайы, жылу жинау. стресс, депрессия, релаксация, плач­причита ние (жоқтау), обычай, традиции, утешение (жұбату).

Abstract

Мақала ХХІ ғасырдың дерті – күйзеліс және қазақ ұлтының тұр­мысындағы кездесетін күйзеліс көріністерінің байланысын, одан шы­ғу жолдарымен таныстыруға арналған. Күйзелістің пайда болуының жиілігі, адам денсаулығына тигізетін қорқынышты зардабы, оны қа­зіргі заманда қарастыруға лайықты аса көкейтесті мәселеге айнал­дырды. Сол себепті, бұл мақалада күйзелісті психология медицина тұрғысынан қарастырып, адамдардың стресске төзімділігін арттыруға, өмірде кездесетін ауыр жағдайларға деген дайындығын жақсар­туға арналған әдістер кешені ұсынылған. Мақаланың өзіндік ерекше­лігі – күйзелісті тек қана психологиямен шектемей, қазақ ұлтының тұрмысымен байланыстырып, яғни ондағы кездесетін қиыншылық­тарындағы, әдет­ ғұрыптарындағы психологияның көрініс табуын қа­растыру, халқымыздың мұң-­шерін қалай төккендігімен таныстыру, олардың күйзелістен шығуға деген ықпалын зерттеу. В статье рассматривается взаимосвязь стресса и болезни ХХІ века с казахскими обычаями, связанными со стрессом, а также пути выхода из этого негативного состояния. Представлены некоторые мысли относительно положительного воздействия стресса на психи ку человека, внимание уделяется страхам, агрессиям, порождаемым стрессом, депрессией, и их негативным последствиям на здоровье человека. Эти проблемы на сегодняшний день являются наиболее актуальными и злободневными. В связи с этим в статье мы рассматриваем стресс с позиции психологии, физиологии, медицины, а также гендерные и личностные аспекты стресса. В целях повышения стрессоустойчивости мы предлагаем систему методов преодоления стресса. Ключевой идеей статьи являются не только психологические аспекты выхода из стресса, но и казахские народные обычаи, традиции и их роль в регуляции эмоционального состояния человека, пережившего стресс. Такие методы, как жоқтау / плачпричитание /жубату / утешение / и прочие способствуют выходу из стрессового состояния.

References

1. Қазақ Совет Энциклопедиясы. – Алматы, 1977. – 426 б.
2. Сәтпаева Х.Қ. Адам физиологиясы. – Алматы, 2007. – 463 б.
3. Урбанович А.А. Психология управления. – Харвест, 2004. – 382-385 бб.
4. Қазақ музыкасы. – Алматы, 2005. – 12 б.
5. Қазақ Ұлттық Энциклопедиясы. – Алматы, 2003. – 32 б.
6. Қазақ Ұлттық Энциклопедиясы. – Алматы, 2002. – 58 б.
1. Kazak Sovet Jenciklopedijasy. – Almaty, 1977. – 426 b.
2. Satpaeva H.K. Adam fiziologijasy. – Almaty, 2007. – 463 b.
3. Urbanovich A.A. Psihologija upravlenija. – Harvest, 2004. – 382-385 bb.
4. Kazak muzykasy. – Almaty, 2005. – 12 b.
5. Kazak Ulttyk Jenciklopedijasy. – Almaty, 2003. – 32 b.
6. Kazak Ulttyk Jenciklopedijasy. – Almaty, 2002. – 58 b.

Downloads

Published

2015-11-30