ЖАҺАНДЫҚ-ЖЕРГІЛІКТІ ҚАТЫНАСТАРДЫ ӨЛШЕУ ҮШІН ЖАҺАНДЫҚ СӘЙКЕСТІК ШКАЛАСЫН ОҢТАЙЛАНДЫРУ ЖӘНЕ БЕЙІМДЕУ

Аннотация

Жаһандық әсерлер мен жергілікті жағдайлар әртүрлі мәдени бірегейліктерді қалыптастырады және оларды өлшеу үшін сенімді құралдардың болуы маңызды болады. Зерттеудің мақсаты оңтайландырылған және бейімделген GIS жаһандық сәйкестік шкаласы негізінде Қазақстандағы жастардың бірегейлігін қалыптастыратын мәдени динамиканың әртүрлі аспектілерін көрсететін жаһандық-жергілікті қарым-қатынастарды өлшеу болып табылады.

Ғылыми және практикалық өзектілігі: Жаһандық әсерлер жергілікті кеңістіктерге енген сайын, олар дәстүрлі құрылымдар мен қарым-қатынастарды өзгертіп, осы түрлендірулердің нюанстарын қабылдай алатын сенімді әдіснамаларға қажеттілікті тудырады. Мұндай өлшемдер зерттеушілер мен практиктерге тез жаһандану жағдайында демографиялық топтдың алдында тұрған нақты қажеттіліктер мен қиындықтарды жақсы түсінуге және шешуге мүмкіндік береді.

Әдістеме: зерттеу қазақстандық студенттердің мәдени бейімділіктерін зерттеу үшін GIS-шкаласын оңтайландырады және бейімдейді. Мәліметтер сауалнама әдісімен жиналды. Қатысушылар екі топтан тең пропорцияда таңдалды: этникалық біртекті (қазақтар, N 225) және гетерогенді (басқалар, N225). IBM SPSS жүйесінде барлығы 426 жағдай талданды. Әртүрлі сәйкестік бағдарларын түсіру үшін GIS шкалалары негізінде «глобалистер», «локалистер», «глокалистер» және «негативистер» конструкциялары жасалды.

Негізгі нәтижелер мен талдаулар, қорытындылар: Жұптастырылған t-тесттерді қолдану арқылы деректерді талдау көптеген мәлімдемелер жаһаншылдар мен жергілікті тұрғындардың бағалаулары арасында статистикалық маңызды айырмашылықтарды көрсететінін көрсетті. Нәтижелер дәстүрлі жергілікті бірігейліктердің сақталуымен бірге, жаһаншылдықтың үстемдігін көрсетеді. Бұл комбинация этникалық тегіне қарамастан жаһандық сәйкестікке қарай ұрпақтың ауысуы туралы айтады. Жалпы, бұл зерттеу жаһандық және жергілікті сәйкестілік туралы жалғасып жатқан дискурсқа құнды үлес қосады, бірегейлік динамикасының академиялық түсінігін ілгерілетеді, бұл әсіресе Қазақстан сияқты постколониялық жағдайдағы елдерге қатысты.

Тәжірибе үшін салдары: Зерттеу маңызды ақпарат береді, бірақ болашақ жұмыс уақыт өте кең ауқымдағы жастардың жеке басын қабылдаудағы өзгерістерді, әсіресе жаһандық оқиғаларға немесе ұлттық саясаттағы өзгерістерге жауап ретінде бақылау үшін панельдік зерттеулерді қамтуы мүмкін.

Түйін сөздер: Жаһандық-жергілікті қатынастар, бірегейлік қатынастар, өлшеу, GIS, студенттер.