ЦИФРЛЫҚ ӘЛЕУМЕТТЕНУ ТҰЖЫРЫМДАМАЛАРЫН ТАЛДАУ: ЦИФРЛЫҚ ӘЛЕУМЕТТЕНУДІҢ КӨРСЕТКІШТЕРІ МЕН КРИТЕРИЙЛЕРІ

Аннотация

Әлеуметтік коммуникацияның жаһандық цифрлық платформаларының даму дәуірінде жеке тұлғаның цифрлық әлеуметтену процесінің тұжырымдамасы мен құрылымын ғылыми негіздеу маңызды. Өскелең ұрпақты цифрлық әлеуметтендіру цифрлық технологиялар арқылы цифрлық ортада тиімді өзара әрекеттесу, қарым-қатынас пен сәйкестілік үшін әлеуметтік дағдыларды дамытуға бағытталған процесс ретінде қарастырылады. Зерттеудің мақсаты цифрлық әлеуметтендірудің жетекші заманауи тұжырымдамаларына салыстырмалы талдау жүргізу және жеке тұлғаның цифрлық әлеуметтенуінің көрсеткіштері мен критерийлерін бөліп көрсету болды. Цифрлық әлеуметтендіру тұжырымдамасын талдау нәтижелері бойынша «Білім беру ортасындағы жасөспірімдердің цифрлық әлеуметтену деңгейінің диагностикасы» авторлық сауалнамасы әзірленді. Осы зерттеу аясында Орал қаласындағы жалпы білім беретін мектептер мен Батыс Қазақстан облысындағы аудан мектептерінің оқушылары арасында сауалнама жүргізілді. Зерттеу цифрлық технологияны шығармашылықпен қолдану дағдысын, БАҚ көздерімен сыни тұрғыдан ойлау қабілетін дамыту, желідегі қарым-қатынаста эмоционалды өзін-өзі бақылау және реттеу дағдыларын қалыптастыру үшін кешенді психологиялық жұмыстың қажеттілігін анықтады. Бұл зерттеудің нәтижелері әлеуметтік психология, тұлғаның психологиялық диагностикасы саласындағы білімді толықтырады. Сандық әлеуметтендірудің анықталған көрсеткіштері мен критерийлері балалар мен жасөспірімдердің табысты цифрлық әлеуметтену деңгейін психологиялық диагностикалаудың жаңа әдістерін әзірлеу үшін негіз ретінде пайдаланылуы мүмкін.

Түйін сөздер: цифрлық әлеуметтену; цифрлық технологиялар; цифрлық мәдениет; цифрлық орта; онлайн кеңістік; нәтижелі цифрлық әлеуметтену.