Жаһандану жағдайында жаңа әлеуметтік гендерлік тәртіпті қалыптастыру: әлемге жаңа көзқараспен қарайық

Аннотация

Жаһандану өзінің дамуын жалғастыра отырып, саяси, экономикалық, әлеуметтік және рухани әлемде көп жағдайды өзгерте отырып, өзінің көрінісінің жаңа формаларын әкеледі, күнделікті өмірге абсурдтық (солай көрінуі мүмкін) құбылыстар мен деформацияларды көбірек енгізеді. Мақалада жаңа гендерлік тәртіптің қалыптасуымен байланысты жаһандық кеңістіктегі күрделі және қайшылықты әлеуметтік процестің дамуының аз зерттелген мәселесі қарастырылады. Автор проф. Г.Силластенің жетекшілігімен «Гендерлік және экономикалық әлеуметтану» ғылыми мектебінің әзірленген социологиялық көзқарас тұрғысынан жаңа әлеуметтік құбылысты талдаудың дәйекті тұжырымдамалық негізін әлеуметтік уақыт, әлеуметтік өзгерістер мен әлеуметтік кеңістік парадигмаларының концептуалды өзара әрекеттестігінің негізінде құрады. Әлемде қалыптасып келе жатқан жаңа гендерлік тәртіптің мәні, мазмұны, ерекшелігі, субъектісі мен объектілері; оның ресейлік қоғам өмірінің әртүрлі салаларына интеграциялану ерекшеліктері және одан туындайтын әлеуметтік тәуекелдер талқыланады. Әлемдік гендерлік тәртіптің дамуын анықтайтын факторлар және оның жаһандану жағдайында орын алу ерекшеліктері, соның ішінде ресейлік қоғамда жүзеге асырылуы талданады. Мақалада жаңа жаһандық әлеуметтік құбылыстың ауқымы, оның ел кеңістігінде таралуы, ұлттық мүддеге төнетін қауіптер мен қатерлер, отбасы институтының әлеуметтік-мәдени және рухани құндылықтарын түсіну бойынша ғылыми пікірталас ашылады. Болашақта гендерлік нормалардың, атап айтқанда Еуропалық Одақ елдері ұсынатын отбасы, неке, ата-ана, аналық және әкелік институттарына бағытталған гендерлік бейтараптықтың әлеуметтік-саяси және мәдени-идеологиялық әлеуетіне қатысты әлеуметтік тәуекелдер мен қатерлерді сыни тұрғыдан бағалау қажет.

Түйін сөздер: гендерлік (социогендер) тәртіп, ел кеңістігі, әлеуметтік өзгерістер, гендерлік теңдік, гендерлік теңсіздік индексі, гендерлік алшақтық.